التهاب پوستی درواقع نشانه‌ای از پاسخ ایمنی در بدن است که علائم آن شامل قرمزی، گرما، تورم، درد و خارش می‌باشد. جوش، دانه پوستی، کهیر، لکه قرمز یا حتی تاول، علائمی هستند که ممکن است در پی التهاب پوستی در سطح پوست پدید آیند. علت یا همان محرک التهاب پوست تعیین کننده حاد یا مزمن بودن التهاب پوست صورت است. در التهاب حاد دلایلی از قبیل آلرژی یا عفونت باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی دخیل هستند. در التهاب مزمن بیماری‌های خودایمنی مانند پسوریازیس نقش دارند. اکثر موارد التهاب پوست صورت قابل درمان بوده هرچند که درمان کاملا به عامل ایجاد التهاب بستگی دارد.
در این مقاله ابتدا به علتهای مختلف ایجاد التهاب پوست صورت شامل عفونت‌ها، اختلالات عملکرد سیستم ایمنی، آلرژی‌ها، حساسیت به نور، لکه‌های پوستی و آسیب‌های ناشی از نور خورشید می‌پردازیم. سپس علائم و نشانه‌های التهاب پوست صورت و نحوه درمان آن را بررسی خواهیم نمود.
دلایل ایجاد التهاب پوست صورت
عفونت:
شایع‌ترین علت التهاب پوست صورت، عفونتهای پوستی می‌باشند. عفونتهای پوستی زمانی رخ می‌دهند که باکتری‌ها یا سایر مواد خارجی از طریق بریدگی یا زخم وارد پوست می‌شوند. عفونتهای پوستی در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شایع‌تر است. سایر عوامل خطر عبارتند از دیابت، گردش خون ضعیف، کهولت سن و چاقی. در حالی که برخی از عفونت‌ها بر قسمت کوچکی از پوست تأثیر می‌گذارند، برخی دیگر می‌توانند به عمق لایه‌های پوست و فراتر از آن گسترش پیدا کنند.
عفونتهای باکتریایی پوست در اثر ورود باکتری‌ها به پوست مانند زردزخم و عفونتهای استافیلوکوکوسی و عفونتهای ویروسی به واسطه‌ی ورود ویروس‌ها به پوست نظیر زونا و زگیل ایجاد می‌شوند. عفونتهای قارچی نیز در اثر ورود قارچ به پوست و در نهایت، عفونتهای انگلی عامل التهاب پوست صورت توسط انگل‌هایی به نام انگل دمودکس ایجاد می‌شوند. درواقع تراکم بالای انگل دمودکس در این افراد سبب التهاب و قرمزی پوست می‌شود که در صورت عدم پیگیری و درمان، می‌تواند مشکلات پوستی بعدی را برای فرد ایجاد نماید.
علائم و نشانه‌های عفونتهای پوستی ممکن است به تدریج در طول زمان ایجاد شده یا به سرعت رخ دهند. علائم معمولا با قرمزی، درد و تورم همراه است. در مواردی که فرد به عفونت قارچی و یا به ویژه انگل دمودکس مبتلا می‌شود، معمولا التهاب و قرمزی پوست کاملا با احساس خارش همراه است و می‌تواند منجر به قرمزی و تحریک ناشی از خاراندن نیز شود.
اختلال در عملکرد سیستم ایمنی:
برخی از موارد التهاب پوست صورت ناشی از یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم حمله می‌کند. برخی بیماری‌های خودایمن که اثرات پوستی دارند شامل بیماری سلیاک، پسوریازیس و لوپوس می‌باشند. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی، معمولا دارای تراکم بالایی از انگل‌های دمودکس در پوست هستند که خود دلیل افزونی بر ایجاد التهاب در ناحیه صورت می‌باشد؛ چراکه سیستم ایمنی بدن به دلیل مختل شدن، قادر به کنترل صحیح تراکم دمودکس‌های پوستی نمی‌باشد.
آلرژی‌ها:
یک واکنش التهاب پوستی می‌تواند در نتیجه خوردن، آشامیدن یا لمس ماده‌ای حساسیت زا در فرد رخ دهد. دو مورد از شایع‌ترین واکنش‌های آلرژیکی پوستی اگزما و کهیر هستند. بسته به اینکه پوست فرد تا چه میزان حساس باشد، ممکن است یک واکنش آلرژیک از خفیف تا شدید را تجربه نماید. ماده حساسیت‌زا می‌تواند شامل مواد شوینده لباسشویی یا شامپو و همچنین گیاهان، لاتکس و یا حتی برخی فلزات باشد.
حساسیت به نور:
التهاب در افرادی که به نور حساس هستند، در واقع پاسخ سیستم ایمنی به نور خورشید در بدن فرد است. اگر شما هم حساس به نور هستید، به این معنی است که بدن شما تغییرات طبیعی پوستتان دربرابر خورشید را به عنوان یک عامل مهاجم خارجی تلقی کرده و پاسخی ایمنی جهت مقابله و مبارزه با آن ارسال می‌نماید.
حساسیت به نور همچنین می‌تواند در اثر مصرف برخی داروها، محصولات مراقبت از پوست و برخی اختلالات ایمنی ایجاد شود. دقت داشته باشید که تجربه حساسیت به نور پیاپی در طول زمان می‌تواند شما را در معرض خطر آسیب اشعه ماوراء بنفش ناشی از خورشید و سرطان پوست قرار دهد.
درمان التهاب پوست صورت چیست؟
پس از اطمینان از علت عارضه‌ی پوستی خود، می‌توانید با مراجعه به پزشک اقدام به انجام تست‌های پوستی جهت تشخیص علت اصلی عارضه پوستی خود کنید. تست‌هایی از قبیل تست تشخیص انگل دمودکس که در مدت زمان بسیار کم انجام شده و جواب آن حاضر می‌شود، از جمله مهمترین این تست هاست. این تست غیرتهاجمی بوده و بدون ایجاد هیچگونه خراش و زخمی بر روی پوست توسط کارشناس متخصص انجام می‌گیرد.
درمان التهاب پوست صورت بستگی به عامل ایجاد التهاب و شدت آن دارد. التهاب‌های ناشی از باکتری و ویروس معمولا به ترتیب نیاز به آنتی بیوتیک و داروهای موضعی ضدویروسی دارند. اما برای درمان التهاب ناشی از تراکم بالای انگل دمودکس بر روی پوست، می‌بایست از محصولات پوستی مختص از بین بردن انگل دمودکس استفاده شود. محصولات تخصصی دمودکسیلین، حاوی ترکیبات گیاهی موثر بوده که قادرند با از بین بردن و کاهش تراکم انگل‌های دمودکس بر روی پوست، به درمان التهاب و قرمزی پوست صورت با علت دمودکس بپردازند.
محلول پوست دمودکسیلین دارای ترکیبات ضدالتهاب مانند روغن درخت چای، آلانتوئین، دکسپانتنول و عصاره بابونه است. این محلول می‌تواند التهاب و قرمزی پوست صورت را تسکین بخشد و سبب بهبود عارضه پوستی فرد گردد. لازم به ذکر است استفاده از سایر محصولات درمانی دمودکسیلین به سبب داشتن مواد موثر در رفع التهاب پوست صورت، به عنوان درمانی موثر توصیه می‌گردد.
همچنین بهداشت خوب و تمیز کردن روزانه پوست می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به عفونتهای پوستی و نیز پیامدهای ناشی از آن کمک کند.
سخن آخر
التهاب پوست صورت عارضه‌ای ناراحت کننده است و حتی گاها در مواردی می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل بزرگتر در بدن باشد. اگرچه بسیاری از موارد التهاب پوست صورت را می‌توان در خانه با موفقیت درمان نمود، برخی موارد نیاز به تشخیص و درمان توسط پزشک دارند.
در اغلب موارد التهاب و قرمزی که همراه با خارش باشد، ناشی از تراکم بالای دمودکس است. می‌توان با انجام یک تست ساده و نیز استفاده از محصولات دمودکسیلین که حاوی مواد موثره ضدالتهاب می‌باشند در مدت زمانی مشخص درمان نمود.
یاداوری این نکته مهم است که اگرچه همه‌ی علتهای التهاب پوست قابل درمان نیستند، اما بیشتر آن‌ها را می‌توان با درمان مناسب کنترل نمود.